Geschreven door
Suzanne, Annick
Alles over een detox doen
Deel deze blog
M
eer energie, een mooiere huid, afvallen, een betere nachtrust en lekkerder in je vel. Een greep uit de voordelen die fervente sapvasters aangeven te ervaren na een detox. Maar wat is daar van waar? En wat is detoxen eigenlijk precies? Hoe werkt het? Is detoxen gezond of zitten er risico's aan? Kan iedereen zonder meer sapvasten? In dit artikel gaan we de diepte in en krijg je antwoord op al bovenstaande vragen... en meer!
Inhoud van deze blog:
1. Detox: wat is het?
2. Wat zegt de wetenschap over detoxen?
3. Wat is autofagie?
4. Drie vormen van een detox
5. 3 lekkere recepten voor een detox-groentesapje
6. Detoxen: hoe werkt dit reinigingsproces?
7. 3 keer voedsel dat je lichaam helpt detoxen
8. Wanneer kun je beter niet detoxen?
9. De kilo's eraf: detoxen en afvallen
10. Hoe bereid je je voor op een detox?
11. Voorbeeld van een detoxdag
12. Hoe bouw je weer op na een detox?
13. Resultaten van het detox-onderzoek onder 184 deelnemers
14. Gedegen detoxkuur doen?
Detoxen: vroeger een modewoord, inmiddels is het volgen van detoxkuren geïntregreerd in het leefstijlpatroon van vele mensen. We horen er steeds meer over en toch is er nog veel onduidelijkheid over detoxen.
In dit artikel geven wij antwoord op al je vragen.
Eerst even de technische kant: detoxen komt van het woord detoxificatie en betekent ontgiften. Het wordt ook wel eens ontslakken genoemd. Je lichaam doet dit zelf. Organen zoals je lever, darmen, longen en nieren regelen dit.
Je kunt dingen doen om deze lichaamseigen functie te ondersteunen. Bijvoorbeeld door de voedingsstof choline binnen te krijgen, choline ondersteunt de reigende werking van je lever. Of door te vasten. Vasten zet je lichaamseigen opruimdienst aan, ook wel autofagie genoemd.
Een detoxkuur kan een manier zijn om hier invulling aan te geven (door bijvoorbeeld via een sapkuur tijdelijk te stoppen met vast voedsel, dus een vorm van vasten. Of door producten binnen te krijgen waar choline in zit, bijvoorbeeld via cholinebevattende groentesappen). Een detox ontgift je lichaam dus niet, maar kan je eigen ontgiftingsorganen ondersteunen in hun eigen functie.
Meer uitleg? Lees gauw verder!
Met een detox ondersteun je je lichaamseigen reinigingsfabriek
Zwart-wit, goed-fout, jong-oud: zoals bij alles in het leven zit er aan alles twee kanten. Bij detoxen heb je de voor- en tegenstanders. Interessant om te zien is natuurlijk wat de (onafhankelijke) wetenschap zegt.
Er zijn critici die zeggen dat detoxen helemaal niet nodig is. Je lichaam 'detoxt' immers zelf. En dat klopt.
Er zijn echter ook visies die het nut van het doen van een detox wel onderstrepen. Ze geven aan dat er te weinig rekening wordt gehouden met de moderne leefstijl, waarin het binnen krijgen van (te) veel eten, ultra bewerkte voedingsmiddelen, bestrijdingsmiddelen, alcohol, milieuvervuiling, microplastics en andere hormoonverstorende stoffen aan de orde van de dag is.
Hiermee is de aanwas van stoffen die ontgift moeten worden bijna on-onderbroken en dat vraag veel van je ontgiftingsstelsel. Zodoende kan het wel degelijk waardevol zijn om af en toe een periode in te lassen waarin je 'de kraan van belastende stoffen' even deels dicht draait (bijvoorbeeld door te vasten). Zodat je lichaam's opruimdienst een steuntje in de rug krijgt.
Uit steeds meer onderzoeken blijkt namelijk dat vasten het proces van autofagie weer kan aanzetten. Wij leggen je uit wat autofagie is en hoe het werkt.
Autofagie klinkt als een ingewikkelde term. Toch is het niet heel lastig. Autofagie is het proces dat cellen in staat stelt om eigen onderdelen af te breken. In 2016 kreeg een Japanse wetenschapper de Nobelprijs voor fysiologie en geneeskunde voor de ontdekking van autofagie.
Autofagie is een woord dat uit het Grieks komt en bestaat uit twee delen:
- Auto (zelf)
- Phagein (eten)
Autofagie betekent dus letterlijk ‘jezelf opeten’. Autofagie is een manier van je lichaam om zich van binnenuit op te ruimen. Het speelt een rol bij het aanzetten van je immuunsysteem en het afweren van infectieziekten.
Hoe werkt autofagie?
Hoe autofagie exact werkt, is een vrij technisch verhaal. Uiteindelijk kun je het vergelijken met stofzuigen: vaak zuig je alleen maar stofjes en troep op, maar soms zuig je ook wel eens een losliggend moertje of een oorbel mee: die kun je nog makkelijk (her)gebruiken. Wanneer je de stofzuigzak openscheurt en het moertje eruit haalt, ben je met autofagie bezig.
In je lichaam werkt het zo: je cellen maken membranen (de stofzuiger). Deze membranen gaan in je lichaam op zoek naar dode of beschadigde cellen. Eenmaal een dode cel gevonden, dan slokken deze membranen, de stofzuigers, die dode cel op.
De membranen halen de goede, nog steeds bruikbare onderdelen (het opgezogen moertje) uit de cel en gebruiken deze onderdelen voor energie of voor het maken van nieuwe celonderdelen.
Met autofagie worden oude cellen dus opgeruimd.
Wat zijn de voordelen van autofagie?
Er zijn veel voordelen van autofagie.
1. Autofagie kan ontstekingen tegengaan
Er is onderzoek dat zegt dat autofagie helpt bij het beheersen van ontstekingen in het lichaam.
2. Autofagie kan je hersenen gezonder maken
Toen onderzoekers de hersenen van overleden patiënten onderzochten, zagen ze dat de hersenen van mensen die aan depressie of schizofrenie leden, tekortkomingen hadden in bepaalde autofagiepaden. Uit onderzoek blijkt ook dat autofagie de eiwitten opruimt die zorgen voor hersenziekten.
3. Gebrek aan autofagie maakt je dikker en slaperiger
Wetenschappers die in het lab ratten ‘ontwikkelden’ die fysiek niet in staat waren tot autofagie, toonden aan dat die ratten dikker en slaperiger waren dan gewone ratten. Ook hadden de ontwikkelde ratten en verhoogd cholesterol en verzwakte hersenen.
4. Autofagie werkt beschadigde cellen weg
Autofagie werkt beschadigde moleculen weg, waaronder moleculen die gelinkt zijn aan alzheimer, Parkinson en andere neurologische aandoeningen.
5. Autofagie kan je levensduur verlengen
Door te vasten gaat je lichaam over op autofagie. Uiteindelijk kan calorierestrictie je levensduur verlengen, blijkt uit onderzoek. Met autofagie vernieuwen de cellen zich en vernietigen oude cellen zich.
Wat de wetenschap ons leert? Dat autofagie belangrijk is voor een gezond lichaam. In principe gebeurt het proces automatisch in je lijf, maar soms werkt het niet meer naar behoren. Een elastiekje rekt op een gegeven moment ook niet meer zo lekker uit: hetzelfde geldt voor je lichaam. Dat werkt wanneer het ouder wordt minder goed dan toen het jonger was. Dat processen minder goed werken komt door veroudering, maar ook door slecht eten of een anderszins ongezonde levensstijl.
De vraag is dus: hoe krijg je je lichaam zo ver dat het tot autofagie overgaat? Het goede nieuws is dat het niet lastig is en dat er een aantal manieren voor zijn.
3 manieren om autofagie te creëeren
Dus je wilt profiteren van de voordelen van autofagie? Mooi! Er zijn 3 manieren om autofagie te bereiken en te stimuleren. Het is goed om te weten dat autofagie een reactie van je lichaam is op stress. Om autofagie te bereiken moet je lichaam dus enige vorm van stress ervaren.
1. Autofagie door bewegen
Bewegen, of eigenlijk eerder sporten, is de meest voorkomende manier om je lichaam stress te bezorgen. Met sporten beschadig je je spieren een heel klein beetje: er ontstaan kleine scheurtjes.
Na het sporten gaat je lichaam als de wiedeweerga aan de slag om die beschadigde spieren op te lappen: de spieren worden sterker en raken meer bestand tegen volgend ‘geweld’ waar je ze mee zult opzadelen.
Door de stress die sporten je lichaam geeft, gaat je lichaam over tot autofagie.
2. Autofagie door minder koolhydraten
Je kunt ook autofagie bereiken door minder koolhydraten te eten. Op die manier dwing je je lichaam om over te gaan tot het verbranden van vet, in plaats van koolhydraten.
Deze staat noemen we ketose en kan mensen helpen lichaamsvet kwijt te raken terwijl ze spieren behouden. Door ketose ‘hack’ je je lichaam als het ware. Je profiteert van dezelfde voordelen van vasten, zonder ook daadwerkelijk te vasten.
3. Autofagie door detoxen waarin je vast
Vroeger leerden we dat het slecht was om je ontbijt over te slaan. Nu blijkt dat het overslaan van maaltijden juist goed is voor je lichaam wanneer autofagie je doel is.
Wanneer je vast, of een paar dagen een detox met groentesappen doet en verder stopt met vast voedsel, schiet je lichaam een beetje in de stress waardoor je autofagie stimuleert.
Vasten heeft vele voordelen voor je lichaam. In sommige onderzoeken bleek dat vasten een positieve invloed had op je cognitieve functies en op de mogelijkheid van je hersenen om nieuwe dingen te leren.
Door 30% tot 40% minder calorieën te eten, kun je je levensduur tot wel een derde verlengen. Althans: dat is het geval bij knaagdieren die op dieet werden gezet.